Tên khoa học: Eriocaulon Sexangulare
Tính chất: Khí ôn, vị tân, không độc
Chủ trị: Những chứng đau cổ họng, đau răng, mọi chứng chốc lở, chứng đau mắt có màng mộng che hết lòng trắng, và chứng sau khi lên đậu trong mắt có màng mộng, nó lại trị được chứng đi lỵ ra máu.
Vị này chỉ dùng được hoa, không nên dùng cuống hay cây rễ. Dùng Cốc Tinh Thảo tán thành bột hòa với nước hồ loãng để dán vào hai bên thái dương chữa được chứng nhức đầu hoặc nhức giữa đỉnh đầu hay đau nhức một bên rất thần hiệu.
Có rất nhiều khảo nghiệm như sau:
Sách Bản Thảo Cương Mục: Cốc Tinh Thảo chữa được chứng đầu phong, đau mắt hay người bị chứng thanh manh, đau mắt có màng mộng, tính nó chỉ được huyết.
Cốc Tinh Thảo vị cam, khí nó bình, nó là vị thuốc cốt yếu của kinh dương minh. Giống cỏ này sau khi người ta thu hết lúa rồi, giữa lúc ruộng còng hoang trống thì nó sinh ra, cho nên nó bẩm thụ được cái khí của thóc lúa còn sót lại, nó chuyên chú vào cái phần của dương minh ở ngoài nội, cho nên nó có công làm cho người ta sáng được mắt, lui được màng mộng, công hiệu của nó như là Cúc Hoa (ông Lý Sĩ viết trong sách Bản Thảo Đồ Giải).
Học thuyết gần đây
Ông Trương Sơn Lôi nói rằng:
Cốc Tinh Thảo nó được cái khí dư của lúa cho nên người ta đặt nó là vị Cốc Tinh. Tính nó thanh sảng và nhẹ nhàng, cho nên nó chuyên đi lên trên thương tiêu vào thẳng đỉnh đầu, nó sơ thông tiêu tán được phong nhiệt ở đầu óc, chữa được chứng đau mắt, đầu phong, chứng phong khí tê đau.
Bởi nó sinh ra đương lúc cuối thu, sau khi lúa gặt xong rồi nó mới kết quả, nó không sợ khí lạnh của mùa thu là bởi tính nó ôn, vị nó cay cho nên nó hay đưa lên đánh tan được độc, mà nó đưa ra ngoài chứ nó không như các vị thuốc chữa đau mắt khác.
Những Phương Giản Dị Mà Hiệu Nghiệm
– Phương chữa người đau mắt có màng mộng
Dùng: Cốc Tinh Thảo cùng với Phòng Phong, hai thứ bằng nhau làm ra bột, uống với nước cơm mỗi lần 3 đồng cân rất hay.
– Phương chữa người lên đậu chạy vào đau mắt kéo màng, rít cộm không thể mở mắt ra được, cứ chảy nước mắt ra hoài, bệnh đã lâu uống nhiều thuốc rồi mà không khỏi.
Dùng: Cốc Tinh Thảo làm ra bột, dùng quả hồng hoặc dùng gan lợn thái ra từng miếng chấm thuốc bột này mà ăn là khỏi.
– Phương chữa nhức đầu 1 bên hoặc là đau cả chính giữa đỉnh đầu.
Dùng: Cốc Tinh Thảo 1 lạng, làm ra bột lấy bột gạo nấu hồ hòa vào phết ra tờ giấy dán vào chổ đau, hễ khô lại đổi miếng mới.
Trường hợp kiêng Cốc Tinh Thảo
Những người xét ra không có gì là chứng phong nhiệt thì không nên dùng.